QEEG (quantitative EEG), czyli ilościowa analiza zapisu EEG, określana również jako mapowanie czynności bioelektrycznej mózgu (EEG Brain Mapping). QEEG to badanie diagnostyczne, polegające na automatycznym pomiarze i analizie wykresu EEG. Odpowiednio przygotowana aparatura oraz oprogramowanie komputerowe umożliwiają bezpośrednią i natychmiastową rejestrację sygnałów bioelektrycznych, a ich statystyczne opracowanie pozwala graficznie zobrazować stan aktywności bioelektrycznej mózgu. Komputer za pomocą Transformacji Fouriera przekształca falę mierzoną za pomocą elektrody w fale składowe. Umożliwia to pomiar amplitudy i częstotliwości każdej z podstawowych fal mózgowych – Delta, Theta, Alfa, SMR, Beta1, Beta2, Gamma.
EEG (elektroencefalografia) i QEEG (ilościowe EEG) są podobne w swojej specyfice – oba badania mierzą aktywność mózgu poprzez umieszczenie elektrod na skórze głowy. Na podstawie opisu EEG można wykryć duże nieprawidłowości, urazy, uszkodzenia i zmiany, takie jak wyładowania padaczkowe, guzy mózgu, asymetrie półkulowe oraz zwolnienie lub przyspieszenie czynności mózgu, Jednak u osób z symptomami zaburzeń uwagi, pamięci, czy też innych zaburzeń poznawczych i emocjonalnych bardzo często zapis EEG oceniany jest jako prawidłowy lub na pograniczu normy. Dopiero ilościowa analiza EEG może dostarczyć szczegółowych informacji o rodzaju i przyczynach tych trudności. Widoczny w określonym paśmie częstotliwości nieprawidłowy rozkład czynności bioelektrycznej pozwala na wczesne wykrywanie uszkodzeń mózgu, gdy podstawowy zapis EEG nie wykazuje jeszcze zmian. Opublikowany w 2006 roku raport Komitetu Naukowego Amerykańskiego Towarzystwa Neuropsychiatrów (Committee on Research of the American Neuropsychiatric Association) podkreśla znaczenie elektroencefalografii w diagnostyce klinicznej w obrębie psychiatrii oraz w ocenie rokowania chorób psychicznych i w ich leczeniu. Badanie QEEG może pomóc w diagnozowaniu zaburzeń takich jak ADHD, zaburzenia lękowe, depresja, zaburzenia snu i wiele innych. Jednakże, dokładność diagnozowania zaburzeń za pomocą QEEG jest dyskusyjna, ponieważ w dużej mierze zależy od rodzaju stosowanego sprzętu (musi on posiadać Certyfikat Wyrobu Medycznego) oraz od doświadczenia diagnosty. Faktem jest, że analiza QEEG umożliwia dosyć dokładne odróżnienie i zdefiniowanie nawet najmniejszych zaburzeń w pracy mózgu takich jak ADD i ADHD. Dodatkowo badania naukowe wskazują, iż QEEG ma około 80% dokładności w diagnozowaniu ADHD.
Ilościowe EEG wymaga precyzyjnej analizy, ponieważ stanowi bazę wyjściową do wyznaczenia protokołów w terapii Neurofeedback. Należy zwrócić uwagę, iż do pełnej diagnozy niezbędny jest wywiad, obserwacja oraz wykonanie testów psychologicznych i/lub neuropsychologicznych, które pozwalają na ocenę funkcjonowania mózgu w zakresie uwagi, pamięci, percepcji wzrokowej i słuchowej oraz innych funkcji poznawczych.
Badanie QEEG można wykonywać u dzieci i u dorosłych, wszystko zależy od indywidualnych potrzeb i możliwości pacjenta. Niewątpliwą zaletą tego badania jest niego nieinwazyjność, krótki okres trwania oraz brak skutków ubocznych.
Standardowe badanie QEEG wykonuje się w warunkach oczy otwarte oraz oczy zamknięte (stan spoczynku). Dodatkowo można wykonać z pacjentem liczne testy sprawdzające funkcjonowanie mózgu dla różnych stanów jego aktywacji (czytanie, liczenie, słuchanie i inne). W badaniu QEEG bezwzględnie wymagane jest usunięcie artefaktów (mruganie oczami, rozglądanie się na boki, napinanie mięśni), gdyż powodują one nieprawidłowy zapis i błędną analizę, a w konsekwencji źle dobrany protokół terapii. Weryfikacji wyników dokonujemy na podstawie standardowych zależności: Delta>Theta>Alpha>SMR>Beta1>Beta2 i norm parametrów (np. według Stermana lub Tyla). Na tej podstawie możemy ocenić odchylenia w funkcjonowaniu konkretnych obszarów mózgu lub zaburzeń komunikacji między obszarami. Należy pamiętać, że niektóre leki mogą wpłynąć na wyniki QEEG np. leki na tarczycę, epilepsję, depresję. Warto skonsultować się z lekarzem prowadzącym przed wykonaniem badania i rozpoczęciem terapii.
Podsumowując – wyniki testów oraz mapa mózgu pozwalają na ustalenie źródła problemu oraz na wyznaczenie protokołów terapeutycznych, z uwzględnieniem indywidualnych możliwości każdego pacjenta.
